چیت بافی

یکی ازنیازهای اولیه ی بشر تهیه ی مسکن می باشد اگر به پیشینه ی آن خوب بنگریم. بشر از تمام عوامل طبیعت برای ساختن خانه وسرپناه برای محافظت از خود استفاده های زیادی داشته است یکی از ابزار وعواملی که آنها رادربرابرسرما وباد بویژه دراطراف چادر ها وکپرها استفاده داشته اند چیت می باشد چیت حصاری متحرک که از نی ونخ درست می شود.که با پیشرفت بشر نخ آن از پشم وموی بز به الیاف ونخ های بافته شده ومحکم نیز ارتقا یافته است. ابعاد آن بنا به سلیقه ونیاز می باشد. مواد مورد نیاز : نخ – نی – ودرست نمودن دوپایه به عنوان تکیه گاه مانند دار قالی می باشد. ادامه در سایت زیر👇 http://koodak24.ir/handycraft/details/17170/%DA%86%DB%8C%D8%AA-%D8%A8%D8%A7%D9%81%DB%8C

صنایع دستـی سنگــسر

صنایع دستـی مهدیشهر (سنگسر)

مهدیشهر یکی از شهرهای ایران (نام قدیم: سنگسر )، در استان سمنان است. مهدی‌شهر قبل از انقلاب، سنگسر نامیده می‌شد.
مردم این شهر به زبان سنگسری سخن می‌گویند.
این شهر در ۱۵ کیلومتری شمال شهر سمنان واقع شده‌است و از سمت شمال با شهمیرزاد (از شهرهای استان سمنان) از سمت غرب با سرخه (از شهرهای استان سمنان) و فیروزکوه (از شهرهای استان تهران) و از سمت شرق با دامغان (از شهرهای استان سمنان) ارتباط دارد.
گوسفند سنگسری پروارترین گوسفند جهان است بطوریکه ۶۰درصد وزن خود گوشت تولید می‌کند.

صنایع دستـی سنگــسر

صنایع دستی سنگسری‌ها شامل قالی ، جاجیـم و گلیم بافی و نمد مالی وهمچنین بافتن پارچه‌های کمابیش ظریف مانند چادر، برک، شال، مقنعه و … می‌باشد.

اندازه قالی‌ها معمولاً بزرگ نیست و کمتر به بافتن قالی‌های بزرگ دست می‌زدنند.

بافت نوعی قالی در آن جلب توجه می‌کند که همان قالی خود رنگ که در برخی نقاط دیگر ایران هم بافته می‌شود. در این نوع قالی از رنگ طبیعی پشم(سفید، سیاه، خاکستری، قهوه‌ای، میشی و …) استفاده می‌کنند.

همچنین زنان سنگسری دارای لباس‌های ویژه‌ای هستند مانند«ساخته مکنه» که روسری ابریشمین خوش رنگ و نگاری است که قرن‌ها آن را بافته، زینت داده و به ترتیب خاصی می‌بندند.

منابع:

http://sanayedastisangesar.ir/

http://www.iransangsar.blogfa.com/

 

 

پخل بافی(pakhal bafi)

هنر پخل بافی :

در خراسان نوع دیگری از سبدبافی رواج دارد كه به زمان محلی پخل بافی گویند. مواد اولیه آن از ساقه گندم تهیه می‌شود.

مراحل كار:
بدین گونه كه هنگام برداشت گندم‌، خوشه‌ی گندم را با ساقه آن درو كرده، قسمت بند خوشه را كه دارای دانه‌های گندم است جدا می‌كنند ‌. قسمت بدون بند جهت بافت سبد بكار می‌رود‌. باید پوست رویی ساقه را كنده و ساقه‌ها را به مدت 48 ساعت در آب قرار می‌دهند تا كاملاً نرم‌، ‌انعطاف پذیر و آماده برای بافت گردد .

برای شروع بافت دو ساقه گندم را در دست گرفته كه اصطلاحاً « تو » نامند‌. ساقه‌ی دیگری كه «‌ساقه‌پیچ‌» گفته می‌شود‌، در وسط تو قرار داده و شروع به پیچاندن دور ‌توها می‌نمایند‌. به اندازه‌ای آن را می‌پیچند كه با تا دادن آن یك دایره كوچك تشكیل شود سپس بافت را خم كرده و توها همه زیر دست قرار می‌گیرند تا ‌فرم دایره‌ای كوچك مشخص شود.

ادامه نوشته

چهل تکه دوزی

چهل تکه دوزی به آن خاتمی دوزی یا لندره دوزی یا تکه دوزی می‌گویند. آنچه که ازاسناد و مدارک محدود بر می‌آید بیانگر این است که چهل تکه دوزی مخصوصاً زمانی که باآجیده دوزییا مطلسه دوزی همراه باشد در گروهرودوزی‌های سنتی ایران جای می‌گیرد. اصطلاح رودوزی یا روکاری به هنری گفته می‌شود که نقوش مختلف بر روی پارچه‌های بدون نقش از طریق دوختن یا کشیدن قسمتی از نخ‌های تار و پود پارچه و با دوخت قطعات ریز و درشت و رنگارنگ تکه‌ها و اضافات پارچه‌های مختلف به یکدیگر رویه کرسی، رختخواب پیچ، سجاده، پشتی، رو مبلی، پرده‌های مختلف، بقچه سوزنی، رویه لحاف، رویه پشتی، رو تختی، رو قوری، کوسن، تابلوی تزیینی، دیوار کوب و … تهیه می‌نمایند). هر چند که زمان پیدایش «رودوزی» که در آغاز برای تزئیین البسه بوده دقیقاً مشخص نیست اما اسناد و مدارک موجود و نمونه‌های به دست آمده حکایت از رواج رودوزی‌ها در دوران ایران باستان دارد(.. جاذبه چهل تکه دوزی در تناسب رنگ‌ها و اندازه آن‌ها با یکدیگر است. اگر این قطعات کاملاً مربع یا مستطیل و خصوصاً مثلث و هم اندازه باشد، چون شبیه به خاتم می‌شوند به آن خاتمی دوزی نیز می‌گویند. اگر این قطعات رنگی پارچه با طرح گل یا گلدانی یا منظره تهیه شود به آن تکه دوزی می‌گویند.

ادامه نوشته

شک‌بافی

این هنر به وسیله نوعی هاون چوبی که جوغن نام دارد و چند قرقره ی مخصوص که معروف به قالب است همچنین یک عدد بالشتک کوچک که از جنس پارچه است انجام می گیرد و شیوه ی کار به این صورت است که بالشتک را روی جوغن قرار داده و بر روی آن الیاف نخ را که دارای روکش فلزی و نوار خوسی است را به دور قرقرهای قالب پیچیده شده است و با کمک دست می بافند .

از مراکز مشهور بافت شک‌بافی شهرستان رودان از استان هرمزگان است.

شک به‌ نسبت نیاز مصرف کننده از ۶ میلی متر تا ۵ سانتی متر پهنا دارد و به‌ همین جهت نیز ‌با توجه‌ به‌ تفاوت‌ عرضش‌ به‌ اسامی‌ مختلفی مانند زری‌ یک‌ فضله، (فصل) زری‌ دو فضله،‌زری‌ سه‌ فضله، شک‌، عین القمری، کله قندی، لب‌ بله یی‌، گل‌ اشرفی‌ ساده‌، سن‌ المشار، قبر‌عاشقون، دال دالی‌، غولی‌، ده‌ قالبه، مط‌ابق‌ المسک، خاتم‌ بندی، عامل‌ گردان، صحن پیاله‌،‌قیچی لوزی‌، مرافعی، غولی‌ نغولی‌، مصنع چپری، کله کجی، گل‌ اشرفی‌ کله قندی و… نامیده‌ میشود که‌ باریک‌ترین‌ شک‌، زری‌ یک‌ فضله و پهنترین‌ شک‌، مرافعی نام دارد و از آن برای‌ تزئین لبه ی آستین، دور یقه، پیش سینه و لبه ی دامن‌ لباسهای زنانه‌ و نیز اطراف مقنعه و‌ سجاده‌ استفاده‌ می‌شود.

روش دوخت شک بافی

شیوه دوخت شک بافی بسیار آسان بوده و بافت شک ، توسط جابه جایی چندین قرقره طلایی یا نقره ای که << خوس >> نامیده می شود بر روی بالشتکی که برای این منظور تهیه شده است ، انجام می گیرد . نام این مجموعه ( بالشتک ، پایه چوبی و قرقره های طلایی و نقره ای ، جوغن ) می باشد .

انواع شک بافی

شک بافی حرفه ای خانگی می باشد که توسط زنان و دختران استان هرمزگان انجام می گیرد . عرض این دست بافته ی ایرانی به نسبت طرح مورد نظر از ۵ میلی متر تا ۶ سانتی متر پهنا دارد و به همین جهت با توجه به تفاوت عرض و طرح های بافته شده به اسامی مختلفی مانند : زری یک فصله ، زری دو فصله ، زری سه فصله ، شک عین القمری ، لب لبه ای ، گل اشرفی ساده ، قبر عاشقون ، دال دالی ، غولی ده قالبه ، قیچی ، لوزی ، رافعی ، خاتم بندی ، عامل گردان نامیده می شوند . لباس های محلی زنانه استان هرمزگان ، لبه آستین ، دوریقه ، لبه دامن  ،اطراف سجاده و … با این نوارها تزیین می شود .

برک بافی

 

بافه ها بخش مهمی از صنایع دستی ایران هستند. بافته هایی که گاهی با ساده ترین ابزارهای ممکن و پیش پا افتاده ترین مواد اولیه تهیه می شوند و جزو ارزشمندترین صنایع دستی ایران قرار می گیرند. 

بَرَک یک نوع پارچه نرم و چسبان و ضخیم است که از پشم شتر یا کرک بز بافته می شود. این پارچه که یکی از صنایع دستی خراسان محسوب می شود، بیشتر برای دوخت جامه های زمستانی مورد استفاده قرار می گیرد. برک در عین لطافت از استحکام خاصی برخوردار است و به همین دلیل بیشتر کت و قبایی می شود بر دوش مردان خراسانی. جالب است بدانید که به اعتقاد قدیمی های خراسان، گرمای پارچه‌های بسیار ضخیم و نرم برک، دردهای عضلانی را کاهش می‌دهد و برای دردهای مفاصل هم التیام‌بخش است. در قدیم، بیشتر درویشان بودند که از برک قبا و کلاه می‌ساختند و بعدها با بهبود کیفیت آن، پادشاهان و فرمانروایان هم قبا و جبه جنس برک به‌تن می‌کردند.

ادوارد پولاک جهانگرد، این پارچه را فاستونی ایرانی معرفی می کند و در سفرنامه خود می نویسد: «برک پارچه‌ای نرم و چسبان است که از کرک لطیف شتر بافته می‌شود و در ایران جای فاستونی را گرفته‌است.»

برک به طور معمول خودرنگ است و در رنگ‌های قهوه‌ای، سیاه، سفیده، شیری و شکری و خاکستری تولید می‌شود و نواحی بجستان، گناباد، فردوس و بشرویه در خراسان اصلی ترین تولید کنندگان آن هستند. این پارچه در کل بسیار ارزان به‌نظر می‌رسد اما نوع اعلایی از آن وجود دارد که به آن شمشیرک می‌گویند لطیف تر و زیباتر است. برای تهیه شمشیرک، پارچه درشت برک را برای مدتی در مغز گوسفند و آب ولرم می‌گذارند و با گز روی آن می‌کشند و با استخوان به آن می‌زند، موهای اضافه از آن خارج می‌شود و آن‌گاه پارچه‌ای نرم و گرم، به‌دست می‌آید.

تیمور لنگ در سرگذشتی که به قلم خود نوشته‌است در باره شهر بشرویه خراسان و پاچه برک می‌نویسد: «چند روز بعد نزدیک شهر «بشرویه» رسیدم... سکنه شهر که در سر راهم ایستاده بودند توبره‌ای داشتند و چیزی از آن بیرون می‌آوردند و آن را به دو قسمت تقسیم می‌کردند. یکی را در جیب چپ می‌گذاشتند و دیگری را در جیب راست. بعدا فهمیدم آن‌ها در توبره خود پشم بز نگه می‌دارند و آنها موی بز را از کرک جدا می‌کنند و تا از کرک «برک» ببافند و از موی بز جاجیم و گلیم ببافند. برک از پارچه‌های پشمین چین هم لطیف‌تر بود و من پارچه‌ای به آن لطافت در عمرم ندیده بودم. در بازدید از یکی از کارگاه‌های نساجی خواستم به تمام کارگران آن نفری یک سکه هدیه دهم اما آن‌ها نپذیرفتند.»

اما ادوارد پولاک جهانگرد، این پارچه را فاستونی ایرانی معرفی می کند و در سفرنامه خود می نویسد: «برک پارچه‌ای نرم و چسبان است که از کرک لطیف شتر بافته می‌شود و در ایران جای فاستونی را گرفته‌است. برای تهیه این پارچه، کرک بز را پس از کمان زدن و نوار کردن با چرخ می‌ریسند و آن را تبدیل به نخ می‌کند و در دستگاه تن‌بافی آن را به پارچه برک تبدیل می‌کند.»

منبع:http://www.beytoote.com/art/handicrafts/burke-crafts1-khorassan.html

صنایع دستی بختیاری ها

 صنایع دستی بختیاری ها را می‌توان به دو گروه تقسیم کرد:

گروه اول که فقط توسط زنان انجام می‌شوند وشامل بافتنی‌ها هستند.

گروه دوم که نیاز به نیروی بدنی زیادی دارند و توسط مردان انجام می‌شوند.

عشایر بختیاری به سبب زندگی کوچ نشینی، خودکفا بوده و آنچه نیاز دارند خود تولید می‌کنند.

از مشخصه یکارهای آن‌ها این است که بسیارساده بوده،از مواد اولیه‌ای استفاده می‌کنند که درمحل زندگیشان یافت

می‌شود و تنها توسط زنان بافته می‌شوند. این گروه بافتنی هستند و بجز قالی، در پهنای حداکثر 60 سانتیمتر بافته شده

و درصورت نیاز از پهنا به هم دوخته می‌شوند.

صنایع دستی گروه اول که توسط زنان عشایر انجام میشود شامل صنایع زیر است:

قالی؛گلیم؛خِرسَک؛هورژین (خورجین)؛هورژ (خورج)؛مَهدِه؛هورژ (خورج) تَرک؛هور،شَله؛توربه یا توبره ؛تی یِر یا نمکدان؛سفره ی

آردی؛جُل (روزینی)؛پیش سینه؛وریس (وِرِس)؛بُهون یا سیاه چادر؛جاجیم؛موج؛چوقا (چوخا)

صنایع دستی گروه دوم که توسط مردان عشایر انجام میشود شامل صنایع زیر است:

نمد مالی؛کلاه مالی؛گیوه دوزی؛قفل‌سازی

 

 

 

صنایع دستی مشهد

هنگام سفر به مشهد از صنایع دستی این شهر قافل نشوید، سفر به مشهد هم زیارت است و هم سیاحت، اما نباید این را فراموش کرد که مشهد قطب صنایع دستی کشور نیز هست. صنایع دستی مشهد از سوغاتی های مشهوریست که در هنگام سفر با تور مشهد، هنگام گشت و گذار در مراکز خرید بزرگ مشهد می توان دید.  سخت است صنایع دستی مشهد را دید و از آنها خرید نکرد. آوازه صنایع دستی مشهد هماننده مروارید خلیج فارس (جزیره کیش) در سرتاسر کشور پیچیده و این آوازه و شهرت بی دلیل نیست. این دست سازه های بسیار زیبا و  فوق العاده می توانند یادگای بی مانند از سفر شما به مشهد باشند . از صنایع دستی اصیل و ویژه مشهد می توان به : گلیم بافی، فرش بافی، ارغوان بافی، سنگ تراشی، نمد بافی، سماور سازی، آینه کاری و از همه مهم تر فیروزه تراشی و سنگ تراشی اشاره کرد.

سوغات دزفول چیست؟

کپو بافی:
یکی از زیباترین صنایع‌دستی دزفول، که امروزه طرفداران زیادی هم دارد، کپو بافی است. کپو بافی از پیچیدن ساقه‌های تازه و جوان نخل، دورتادور ساقه‌های کرتک شکل می‌گیرد. کپوبافان پس از ساخت ظرف‌ها و وسایل آن‌ها را با کامواهای رنگین تزئین می‌کنند. از مهم‌ترین مناطق کپوبافی منطقه خوزستان، منطقه شهیون دزفول است. کپو به اشکال مختلفی ازجمله کاسه، سبدهای درب‌دار و بدون
درب به بازار عرضه می‌شود.
خراطی:
مهم‌ترین مرکز محصولات خراطی، دزفول است. خراطی در دزفول قدمت زیادی دارد و شهرت جهانی پیدا کرده است. تولیدکنندگان محصولات خراطی در دزفول، از سازمان جهانی یونسکو مهر اصالت دریافت کرده‌اند. در صنعت خراطی از چوبی با نام «جغ» تهیه می‌شود. ازجمله آثار تولیدشده در صنعت خراطی می‌توانیم به گلدان، ظروف هنری، میز و صندلی و بسیاری آثار دیگر اشاره کنیم.
 قلم نی‌:
یکی از مهم‌ترین و مرغوب‌ترین صنایع‌دستی دزفول، قلم نی است. بسیاری از خوش نویسان مطرح از قلم نی‌های دزفول استفاده می‌کنند. قلم دزفول تنها قلمی است که چوب آن رنگ‌دانه‌های زیبایی دارد. قلم نی دزفول تنها قلمی که با جذب رنگ استحکام خودش را از دست نمی‌دهد. قدمت ساخت قلم نی به هزاران سال پیش می‌رسد. دلیل کیفیت و خاص بودن قلم نی‌های دزفول شرایط برداشت و رشد محصول است، تنها تعداد کمی از خانواده‌های دزفولی دستور کاشت و برداشت نی را دارند و همین موضوع باعث خاص شدن کیفیت این محصول است.
از دیگر صنایع‌دستی دزفول می‌توانیم به نمدمالی، گیوه‌دوزی، زرگری و ورشوسازی است.

منبع:سایت کجارو

گلیم سفره کردی

گلیم سفره کردی نوعی گلیم است که به دست زنان عشایر کرد خراسان شمالی و خراسان رضوی بافته شده و تولید آن در شهرستان‌های بجنورد، مانه و سملقان، شیروان،فاروج اسفراین قوچان رواج دارد.[۱]

سفره کردی خراسان شمالی در پنجمین جلسه شورای عالی سیاستگذاری ثبت آثار تاریخی و میراث ناملموس در سال ۱۳۹۱، در فهرست آثار ملی قرار گرفت.[۲] گلیم سفره کردی در دی ماه سال ۱۳۹۲ موفق به دریافت نشان اصالت یونسکو شد.[۳]

منبع:ویکی پدیا

 

 

گلیچ بافی

گلیچ

گلیچ یکی از دستبافته‌های سنتی ایران است که با دستگاه گلیچ‌بافی، شبیه به دستگاه پارچه‌بافی تولید می‌شود. بافت گلیچ بیشتر در قسمت شمالی استان سمنان (روستاهای اروست، فولادمحله، رضاآباد و چاشم)رواج دارد و طبق معمول دیگر دست‌بافته‌ها، زنان تولیدكننده‌ اصلی آن هستند. گلیچ از گذشته در این منطقه كاربری زیادی داشته و به ‌خاطر جنس پارچه‌ آن كه پنبه‌ ای و پشمی است، در پوشاك مردانه بیشتر استفاده می ‌شده است؛ ‌ولی این دست‌ بافته ‌نیز مانند دیگر محصولات صنایع دستی ناشناخته مانده است و خطر منسوخ شدن، آن را تهدید می‌كند. گلیچ شباهت زیادی به گلیم دارد ولی روش بافت آن کاملا با گلیم تفاوت دارد و شبیه بافتن پارچه با دستگاه است. تارهای گلیچ از جنس نخ پنبه پرتاب، و پودهای آن پشمی است. گلیچ، پارچه ای‌ پنبه‌ ای و سنتی است كه بیشترین كاربری آن در پوشاك مردانه و زیرانداز است.

منبع:سایت کویروبیابانهای ایران

 

منار ها

ریشه واژه: مناره از ریشه کلمه«نار» می‌آید و به معنای محل مشخصی است که روی آن آتش روشن می‌کنند. به دلیل حضور سلجوقیان و صفویان که علاقه‌ای به این نوع معماری داشتند آمار مناره‌های اصفهان بالاست.ساختار مناره‌ها: مناره‌ها اصولاً درون شهرها ساخته می‌شدند. دلایل آن هم معلوم بود چون مناره‌ها به دلیل ارتفاع، نوعی راهنما برای مسافران و سیاحان بودند. قبل از اسلام آتش مقدس زرتشتیان روی این مناره‌ها روشن می‌شد که با شعله طلایی خود مسیر کاروان‌ها را مشخص می‌کرد. مناره‌ها با وجود آن که عناصری لاغر و کم تعادل به نظر می‌رسند اما بسیار پر دوام بودند. علت این دوام را می‌توان در محدودیت بام آن و نفوذ کمتر بلور برف و باران دانست. ضمناً شکل مخروطی و استوانه‌ای آن، عامل مقاومت در برابر زلزله است، به صورتی که وقوع زلزله با جذب نوسانات رفت و برگشت نیروهای پرشی پایه، از تراز کف تا تراز فوقانی خود از میزان نوسانات ناشی از زلزله کم می‌شود.مناره‌ها و مسجدها: استقرار مناره‌ها محل مساجد را از فواصل دور و نزدیک به مردم نشان می‌داد اما بعد از ظهور اسلام و آمدن اسلام به کشور مناره‌ها جایگاهی برای مؤذن‌ها شد. مسجد گلیم اصفهان که در نامش «مسجد دیلمی» بود، مناره‌ای با ارتفاع بیش از یکصد متر داشت که بعضی از منابع تخریب آن را به مغول و تعدادی تخریبش را به تیموریان نسبت می‌دهند.مناره‌های اصفهان: در حال حاضر 17 مناره با همکاری سازمان میراث فرهنگی به ثبت ملی رسیده و تلاش شده که به ثبت یونسکو در آمریکا برسند. از نظر آماری شهرستان اصفهان بالاترین مناره‌های سرپا در کشور را دارد.در دوره تیموریان در اصفهان مناره‌ای بود به نام «شاخ» که دلیلش استفاده از سر حیوانات شکاری درمصالح آن بوده است.مناره مسجد علی را که بنای آن به قرن پنجم هجری برمی گردد و همچنین مناره ساربان که بنای آن بین 650 تا 680 هجری در دوره سلجوقی بوده است.مناره ساربان: با 54 متر در عهد سلجوقی ساخته و از نظر ارتفاع منحصر به فرد بود.مناره «مسجد برسیان» در سال 491 هجری قمری ساخته شد که بسیار قدمت دارد.منارجنبان قدیمی‌ترین مناره این بنا به صورت یک بقعه و 2 مناره است. که روی قبر ابوعبداله ساخته شده است.

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

ادامه نوشته

#زمودگری

هنر زمودگری:

به بخشی از تولیدات آهنگران که یراق آلات درها و پنجره ها را تشکیل می دهد “زمودگری” می گویند. به عبارتی دیگر زمود گری پیشه ایست که در آن هر نوع الصاقات فلزی که برای در و پنجره های سنتی و قدیمی به کار می رفته، ساخته می شده است.به احتمال زیاد زمودگران مهارت زیادی در طراحی و نقاشی داشته اند، چرا که زمود در لغت به معنی نقش و نگار کردن، تزیین کردن و همچنین اجزای الحاقی و تزیینی بنا آمده است. رایج ترین ماده برای زمود گری آهن است.

 

#کاشی

کاشی به قطعه سنگی مصنوعی گفته  می‌شود که طول و عرض آن مختلف بوده و ضخامت آن چند میلی‌متر است، و یک روی آن دارای سطحی شیشه‌ای بوده و کاملاًّ صاف و صیقلی می‌باشد. کاشی محصولاتسفالین و سرامیکی است که در ساختمان  کاربرد و اهمیت ویژه‌ای دارد مانند حمام‌ها، توالت‌ها، آشپزخانه‌ها و آب ریزگاه‌های عمومی و غیره.[۱] کاشی برای تزئینات  داخل و خارج ساختمان و همچنین برای بهداشت و عایق رطوبت به کار می‌رود.

واژه کاشی از نام شهر کاشان اقتباس شده که از اوایل دوران اسلامی به عنوان مرکز صنعت سفال سازی مشهور بود.[۲]

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

 

#قلمکاری (یا چیت سازی)

قلمکاری (یا چیت سازی) هنر چاپ یا نقش زدن روی پارچه است. این هنر در دوره شاه عباس در قرن ۱۱ قمری به علت علاقه­ درباریان و توجه خاصی که به این صنعت داشتند، به کمال رسید. در این دوره انواع مختلف قلمکاری تهیه می­شد که از معروفترین آنها می‌توان به قلمکاری زر یا اکلیل اشاره کرد. در این دوره بیشتر لباس­های مردانه و زنانه از پارچه­‌های قلمکاری تهیه می­شد. قلمکاری در طول زمان دستخوش تغییراتی در ماهیت و نحوه­ ساخت، اجرا و تولید انبوه شده است.

در دوره صفویه این هنر گسترش یافت و در حقیقت می­توان گفت دوره پررونق آن از زمان صفویه شروع  و به اواسط عصر قاجاریه ختم گردید. این هنر صنعت یکی از مهمترین شاخه­ های صنایع دستی استان اصفهان به شمار می­ آید ویژگی­های فرهنگی و اجتماعی و همچنین کاربرد اقتصادی این محصول می­تواند همچنان در جامعه مطرح باشد اما امروزه نیازمند تغییر و تحولات جدی در حوزه تولید و بازار است.

ادامه نوشته

#دارایی‌بافی

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
 
 از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

ایکات گونه‌ای روش رنگرزی و همچنین نوعی روش بافت اطلاق می‌شود. این شیوه بافت پارچه در تعدادی از کشورهای جهان متداول است و در ایران تنها در شهر یزدوجود دارد که به آن دارایی‌بافی نیز می‌گویند.[۱] ایکات کلمه‌ای است مالایی به  معنای گره زدن و رنگ نمودن که به فارسی به آن دارایی می‌گویند و روشی است قدیمی برای منقوش نمودن پارچه که عبارت است از رنگ نمودن نخ‌های پارچه قبل از بافت. زادگاه این هنر به احتمال زیاد در اندونزی بوده ولی در ایران از دیرباز در مناطق مختلفی انجام می‌گرفته‌است و هم اکنون در شهر یزد تعدادی کارگاه به تولید دارایی مشغول هستند.[۲]

#سکمه‌دوزی

سکمه‌دوزی هنری است که در آن با عبور نخ‌های رنگین از لا به لای تار و پود پارچه و دوختن این الیاف به یکدیگر پارچهٔ ساده حالتی رنگین و مشبک به خود می‌گیرد.

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

#پخت راکو

پخت راکو

 کلمه راکو به معنای لذت و شادی از زبان ژاپنی گرفته شده است. این تکنیک بی نهایت هیجان انگیز و تماشایی است. اما آثار بیشتر تزئینی هستند.

 روش پخت :

 معمولا گل رس های گراج که دارای خواص خوبی درزمینه شک حرارتی هستند برای راکو استفاده می شوند. قبل از اینکه ظروف لعاب شوند و درکوره راکو قرار بگیرند در دمای معمول 1000 سانتی گراد (1823 F) پخته می شوند که اغلب با گاز پروپان   صورت می گیرد. پخت،  به دلیل گازها ، معمولا بیرون صورت می گیرد.  لعاب راکو در دمای بین 800 تا 1000 C  (1823 تا 1482 F ) در مدت زمان 20-30 دقیقه ذوب می شوند. وقتیکه ظروف داغ و سوزان می شوند آنها را با انبربلند کرده و درظرف استوانه ای شکل از خاک اره قرار می دهیم. به دلیل فرایند سریع سرد شدن، ظروف تحت تاثیر شدید شوک حرارتی قرار می گیرند که باعث می شود لعاب ترک بردارد. این عمل اجازه می دهد دود از طریق بدنه گل نفوذ کند .

منبع :naghmeh-pottery

#ورشو هنر منحصر به فرد بروجرد

ورشو هم نام فلزی است که بروجردی ها در شکل دادن به آن و ساختن ظروف زیبا از آن، هنر بسیار به خرج داده اند، هم نام پایتخت کشور لهستان.
درباره تاریخچه هنر _ صنعت ورشوسازی در ایران، نظرهای گوناگونی وجود دارد، نقل می کنند که در عصر قاجار و صدارت میرزاتقی خان امیرکبیر، تعدادی از مسگران ماهر اصفهان، بروجرد، دزفول و چند شهر دیگر جهت آموختن فن ورشوسازی به روسیه اعزام شدند و پس از آموختن این هنر در بازگشت به وطن، با دایر کردن کارگاه هایی، ساخت وسایل ورشویی را آغاز کردند. برخی دیگر برآنند که از قدیم ساخت وسایل ورشویی وجود داشته است، ولی تعداد آنها بسیار کم بود. اولین هنرمندان ورشوساز از ورشو تنها برای ساخت دوات و بدنه جوهر خشک کن استفاده می کردند و سپس به مرور زمان ساخت ظروف را نیز آغاز کردند. شاید علت اطلاق «دوات گر» به ورشو سازان بر همین اساس باشد.به استناد برخی متون، کار ساخت اسباب خانه از این فلز از زمان سلجوقیان و صفویان رواج داشته و در زمان قاجار این هنر به اوج رسیده است. به هر حال یکی از پررونق ترین صنایع در شهر بروجرد طی سالیان متمادی تهیه اسبابی بود که از جنس ورشو ساخته می شد. ورشو فلزی است سفید رنگ و نقره مانند که آلیاژ آن ۲۰ درصد نیکل، ۳۵ درصد روی و ۴۵ درصد مس است، به خوبی ذوب و به آسانی قالب گیری می شود. این فلز به صورت ورق از کشورهای آلمان و لهستان به ایران وارد می شد و به علت جلا و درخشندگی زیاد و مقاومت طولانی در مقابل پوسیدگی به «ژرمن سیلور» مشهور شده بود. هنرمندان بروجردی با استفاده از فن چکش کاری و خم کاری که با دستگاه های ساده و نیروی بازوی هنرمند میسر بود، آثاری فلزی از ورق های ورشو خلق می کردند و ظروف بسیاری نظیر سینی، دیس، بشقاب، قاشق و چنگال، سماور ذغالی، قوری، زیر سماوری، چای دان، قندان، استکان، گلاب پاش، آفتابه لگن، سرمه دان و وسایلی که معمولا در جهیزیه دختران جوان یافته می شد، می ساختند.

منبع : بانک اطلاعات گردشگری

#سنگاب

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

سنگاب ظرف سنگی  بزرگی است که در گذشته آنرا از آب پر میکرده‌اند و برای وضوگرفتن یا آشامیدن بکار میرفته‌است. محل نصب سنگاب معمولاً در حیاط مسجد یا امامزاده بوده‌است، ولی بر حسب نیاز در سایر مکانهای عمومی هم از آن استفاده میکرده‌اند.

کلمه سنگاب در لغت‌نامه دهخدا چنین تعریف شده‌است: «ظرف بسیار بزرگ که  تواند چند خروار آب گیرد از یک پاره سنگ تراشیده که در مسجدها برای آشامیدن یا وضو دارند. (یادداشت مؤلف). دوستکانی بزرگ که از یک پاره سنگ تراشیده و در مساجد و تکایا نهند برای آب خوردن و وضو ساختن. ظرف بزرگ از سنگ تراشیده که یک کُر و بیشتر آب گیرد و در مساجد و امامزاده‌ها نهند...».[۱] در فرهنگ معین تعریف  زیر برای سنگاب آمده‌است: «ظرف بزرگ آب از جنس سنگ که در مساجد و جاهایی مانند آن قرار می‌دادند».[۲]

 

 

سنگاب در میان حمام خسروآقا

#کـَپو

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
  

کـَپو یکی از صنایع دستی جنوب ایران است که با برگ درخت خرما (نخل) بافته می‌شود.[۱]

کپوبافی بافتن سبدهای حصیری با برگ درخت خرما و تزئین آنها با کامواهای رنگی  است. دو روش برای تزئین این سبدها وجود دارد.

  • کپوها زمینه ساده حصیری دارند و با کاموا به رنگهای شاد روی آنها نقش‌های هندسی ایجاد می‌کنند.
  • تمام سطح کپوها را با کاموای رنگی می‌پوشانند و حصیر دیده نمی‌شود.

معمولاً برای زیبایی به درب کپو منگوله‌ای نیز متصل می‌کنند. بازکردن درب کپو با این منگوله آسان‌تر هم می‌شود.[۱]

کاربرد سبدهای کپو مواردی همچون جای نان، جای لوازم خیاطی و … است. کپو بافی در استان خوزستان و دزفول بیشتر رواج دارد.[۱]

#آبگز کردن شیشه

یکی دیگر از کارهای تکمیلی که بر روی شیشه های دست ساز تولید شده ،به جهت افزایش زیبایی آنها انجام می شود،عمل آبگز کردن شیشه هاست.همان طور که گفته شد، شیشه به دلیل خواصی که دارا است ،در اثر تغییرات ناگهانی حرارت ،دچارترک خوردگی شده وحتی در بعضی مواقع شکسته می شود بسیاری از هنرمندان با ذوق از همین خاصیت شیشه استفاده کرده وشیشه هایی را به نام شیشه های آبگز تولید می کنند .آنها از خاصیت انقباض سریع قسمت بیرونی شیشه که باعث شکست آن می وشد کمک می گیرند طریقه کار بدین صورت است که پس از تکمیل محصول شیشه ایی وقبل از اینکه شیشه کاملاً سرد شود آن را به مدت فقط چندثانیه به سرعت در داخل آب سرد فرو می برند وبه سرعت از ان خارج می کنند براثر این کار ، تغییر حرارت ناگهانی در شیشه ایجاد شده وباعث می شود بخش نازکی از سطح بیرونی شیشه سریعاً سرد شده ودر ان صدها شکستگی کوچک بوجود آید ، اما چون هنوز داخل آن گرم است .ترک های سطحی آن پیشروی نمی کنند ودر نتیجه شیشه به طور کامل نمی شکند اما این عمل از کیفیت ودوام شیشه به میزان بسیاری می کاهد وممکن است با کوچک ترین ضربه ای شیشه از هم فرو بپاشد .

برای جلوگیری از این اتفاق وبالا بردن نسبی دوام شیشه های آبگز شده پس از خروج فرآورده های شیشه  ای از داخل آب سرد ، مجدداً آن را جلوی کوره نگه داشته وبه آن دوباره حرارت می دهند تا بافت های شیشه درهم محکم شود.

البته با این عمل استحکام شیشه هی آبگز را بالا می برند ، اما به طور کلی مقداری از دوام کلی شیشه کاسته می شود ، استفاده از این شیشه ها بیشتر جنبه ی تزئینی دارد .امروزه در نمایشگاه ها ومراکز تولید وعرضه ی کالاهای تزئینی و شیشه ای می توان بسیاری از این مدل های شیشه آبگز کرده را مشاهده نمود .

قالی پازیریک و طراحی فرش در ایران

قالی پازیریک (Pazyryk Rug)‏ قدیمی‌ترین فرش دنیا است که در سال1328(1949) توسط سرگی رودنکو،باستان شناس روس در دره پازیریک در کنار اشیاء باستانی دیگری در در گور یخ‌زدهٔ یکی از فرمانروایان سکاییکشف شد.

قالی پازیریک یک قالی پشمی با رنگهای زنده‌است. این فرش چهارگوش تقریبا مربع بوده و ابعاد آن ۱٫۹۸ در ۱٫۸۹ متراست. 

 نقش هایی که در آن دیده می‌شود شامل تصویر سوارکاران، آهو (گوزن) های در حال چرا و جانوران افسانه‌ای با سر عقاب و بدن شیر است و حاشیه‌ای گل‌دار دارد. 

سرگی رودنکو پس از بررسی ساختار فرش و نگاره‌های آن متوجه شباهت زیاد نقش‌مایه‌های این فرش با نقش برجسته‌های تخت جمشید شد. (اوپی، ص ۲۶، ۲۸) 

 

 

 

ادامه نوشته

عود (بربط)

سازی ایرانی است و از دسته سازهای مضرابی است. شکم این ساز بسیار بزرگ و گلابی شکل و دسته ی آن بسیار کوتاه است. به طوریکه قسمت اعظم طول سیم ها در امتداد شکم قرار گرفته است. سطح رویه ی شکم از جنس چوب است که بر آن پنجره هایی مشبک ایجاد شده است. عود فاقد "دستان" و خرک ساز کوتاه و تا اندازه ای کشیده است. عود دارای ده سیم یا پنج سیم جفتی است. سیم های جفت با هم، همصدا کوک می شوند و بدیهی است که هر یک از سیم های دهگانه، یک گوشی مخصوص به خود دارد؛ گوشیها در دو طرف جعبه ی گوشی (سر ساز) قرار گرفته اند. عود بم ترین ساز بین سازهای زهی است. مضراب عود از پر مرغ (پر طاووس) تهیه شده است و گاه نیز نوازنده با مضراب دیگری ساز را می نوازد. صدای عود کمی خفه، نرم و غم انگیز ولی نسبتاً قوی است. این ساز نقش تکنواز و همنواز را به خوبی می تواند ایفا کند.

قلمزنی

قلمزنی

گردآورنده: مهتاب آقابکی
مقدمه
هنر قلمزنی سابقه ای بس طولانی و تاریخی دارد و یکی از رشته های هنرهای سنتی ایران است که در دسته بندی،در ردۀ هنرهای صناعی و در گروه فلز کاری قرار دارد. این هنر گرانمایه و زیبا که بیانگر فرهنگ و تمدن قوم ایرانی است ابتدا به صورت حجاری در بدنه کوهها و روی سنگهای ساختمانی کاخهای پادشاهان و بناهای تاریخی و حتی در دوران غارنشینی دیده شده است. بعدها هنر حجاری، تبدیل به حکاکی و سپس قلمزنی گردیده و نقوش و تصاویر از روی سنگهای ساختمانها و بدنه کوها به روی سنگ های قیمتی مخصوصاً عقیق منتقل گردید و «حکاکی» نامیده شد. عاقبت فلزات از جمله طلا و نقره و مس و برنج و فولاد زمینه اصلی این نقوش و خطوط زیبا و دلپسند قرار گرفته و هنر«قلمزنی» نام گرفت. و یا به عبارت دیگر ایجاد خطوط و نقوش به وسیله قلم یا ضربه چکش و بر روی اجسام فلزی.
لفظ «قلمزنی» معنای متعددی دارد. این لغت در فرهنگ معین چنین معنی شده است: «نویسندگی، نقاشی و یکی از هنرهای زیباست و آن ایجاد نقوش جانوران و گیاهان و طرحهای مختلف است بر روی نقره یا فلزات دیگر. در هنگام عمل، استاد به وسیله قلمی فلزی و یا منقاش نوک تیز فولادی که دارای دسته ای چوبی است کار می کند. دکتر معین پس از این تعریف، این بیت رااز «زلالی» آورده است:
به طرح خویش حیرت زند دست
که از هیچش قلمزن نقش چون بس 
 
ادامه نوشته

عمارت آینه‌خانه مفخم؛ تالار آیینه

تالار آیینه که محور اصلی این ساختمان است در طبقه دوم قرار گرفته و از طریق ۲ رشته

پلکان انتهای شرقی وغربی و راهروی طبقه اول قابل دسترسی است. این اتاق، ۳ در از

جنس چوب صندل دارد که با استخوان ترصیع شده اند. در ازاره تالار سنگ مرمر مرغوب

به کار رفته و بلافاصله از بالای سقف آن آیینه کاری شروع شده و تمام بدنه و سقف تالار

را در بر گرفته است. در این آیینه کاری ها ۱۷طرح مختلف شامل طرح های زیبای هندسی

و گیاهی، طرح چهلچراغ ها که در وسط اتاق آویخته بوده اند و نیز نمای بیرونی آیینه خانه 

به طرز استادانه ای اجرا شده است.

منبع :از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

 

نقاشی روی شیشه – صنایع دستی همدان

نقاشی روی ظروف شیشه ای و سفال و سرامیک و چینی با رنگ کوره ای هنری است ماندگار .

و در اینکار بیشتر از شیشه های دست ساز استفاده میشود و سعی مان بر این است که این هنر کاملا ایرانی باشد و پخته شدن رنگ به ارزش کار می افزاید . قابل توجه است که در این هنر حتما باید رنگ پودری کوره ای که با روغن مخصوص مخلوط میشود استفاده شود تا حین پخت نسوزد .عکسهایی که برای اینکار استفاده میشود نیز با همین رنگها ساخته شده و دارای پخت با درجه دماهای مختلف میباشند.

http://magazine.a222.org/hamedan-crafts/

آینه‌کاری

آینه‌کاری نوعی تزیین داخلی ساختمان، با چسباندن قطعه‌های کوچک آینه به شکل‌های هندسی و گل و بته‌های مختلف است. در این رشتهٔ هنری، هنرمند آینه‌کار با استفاده از شیشه و برش آن به اشکال متنوع، فضایی درخشان و زیبا در بناها می‌آفریند که از بازتاب نور در قطعات بی‌شمار آینه تشعشع، درخشش و زیبایی در تزیینات بناها ایجاد می‌شود و پوششی بسیار مناسب و زیبا برای تزیین بنا از نظر استحکام و دوام است.

این هنر یکی از شاخه‌های هنرهای تزیینی ایران است و از ابتکارهای ویژهٔ هنرمندان ایرانی به شمار می‌آید و در دورهساسانیان رایج بوده است. از آیینه کاری های بجا مانده می توان بنای دیوانخانهٔ شاه طهماسب صفوی (۹۳۰ - ۹۸۴ق‌/ یا ۱۵۲۴ - ۱۵۷۶م‌) در قزوین را نام برد.

ادامه نوشته

استان فارس و صنایع دستی

http://www.tandisan.com/handicraft.php

گبه

http://fa.wikipedia.org/wiki/%DA%AF%D8%A8%D9%87

گـبه یا قالیچه خرسک فرشی از جنس قالی است

که معمولاً در اندازه کوچک توسط عشایر لر و قشقایی بافته می‌شود.

گبه پرزهای بلند دارد و در بافت آن شمار پود بیشتری به کار می‌رود که تاثیر چشمگیری بر نرمی گبه می‌گذارد. تعداد پود برخی از گبه‌ها گاهی از سه تا هشت پود در هر رج و بلندی پرزها گاهی تا یک سانتی متر هم می‌رسد.

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

TapisGabbeh.png

نگارگري دوره اسلامي - جانورسازي - گرفت و گير


"گرفت و گير" يكي از زيرمجموعه‌هاي "جانورسازي" به شمار مي‌آيد كه در آن به ترسيم صحنه‌هاي درگيري دو جانور وحشي با يكديگر و يا شكار يك جانور توسط جانور درنده ديگر پرداخته مي‌شود. توجه شود كه مجالس "شكار" را نبايد با "گرفت و گير" اشتباه كرد. صادقي بيگ افشار در قانون‌الصور (مندرج در : كتاب‌آرايي ، ص 350) در توصيف ويژگي‌هايي كه بايد در ترسيم مجالس "گرفت و گير" رعايت شود آورده :
شوي چون بر گرفت و گير راغب         درين وادي سه چيزت هست واجب
ز سستي جانورها دور بايد                  ستونِ دست و پا پُر زور بايد
شوي گر از دو جنگي نقش‌پرداز           ببايد  بر تنِ هم پنجه‌انداز
مبادا پنجه‌اي بيكار باشد                 در آن صورت ، مگر ناچار باشد

نخستين نمونه كه در «شكل 1» مي‌بينيم مربوط به دستنويسي از كليله و دمنه بهرامشاهي (نسخة 1022 مجموعه روان‌كوشكو در موزة طوپقاپوسراي استانبول ، مورخ 833 ق) است. اين دستنويس براي بايسنقر تيموري پرداخته شده و از نمونه‌هاي نفيس نسخه‌هاي مكتب هرات است.

ادامه:

http://www.mirasmaktoob.ir/d_newsold.asp?id=1462

تذهیب از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

تَذهیب را می‌توان مجموعه‌ای از نقش‌های بدیع و زیبا دانست که نقاشان و مذهبان برای هرچه زیباتر کردن کتاب‌های مذهبی، علمی، فرهنگی، تاریخی، دیوان اشعار، جُنگهای هنری و قطعه‌های زیبای خط به کار می‌برند.

ادامه:

http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AA%D8%B0%D9%87%DB%8C%D8%A8

ابریشم دوزی

http://khanehhonar.com/?cat=6&paged=3

قالی هریس

قالی هریس گونه‌ای قالی ایرانی وآذربایجان از صنایع دستی همین خطه است که امروزه و در گذشته تولید می شده است. قالی هریس اثر خطوط شکسته و رنگ و طرح فرش هریس، حکایتی ایست از ورای درخشش صدها نقش و نگار چشم نواز، که بی تابانه حکایت عشق را در محراب هنر نجوا می‌کند، و هریس آذربایجان، این گهواره قالی بافی، که در هر گوشه ایی از آن، دل عاشق طراحی و یا سر انگشتان بافنده ایی سبب آفرینش هنر زرین می‌شود که چشم و دل هر بیننده ایی را ارضا وعاشق خود میکند.

قابلیتهای فرش هریس

قابلیتهای قالی آذربایجان تنها به قالیهای نفیس تبریز و تابلوبافی سردرود و یا نقش ماهی خوی و یا ... نیست، بلکه قالی‌های درشت بافت مناطقی نظیر هریس مهربان خوانمرودو مهرام و هیق خود داری اعتبار و جایگاه جهانیست. این نوشتار که حاصل تحقیقات میدانی و مطالعه کتب مرتبط و همچنین پرداختن به مقوله ریشه یابی نقوش از لحاظ اسطوره و زیباشناسی و رنگرزی گیاهی منطقه و همخوانی دکوراسیون غربی با قالی هریس است که امروزه در اروپا و امریکا برای تزئین خانه ها و مراکز فرهنگی هنری...، مورداستفاده و بررسی قرار می‌گیرد. این قالی به نا به استفاده پشم گوسفندی در بافت برای بدن انسان مفید است برای گرم نگه داشتن و بیماری هایی چون رماتیسم.

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد


ادامه نوشته

صنايع دستي كرمان

صنايع دستي كرمان

صنايع دستي كرمان آوازه جهاني دارد . صنايع دستي استان به دو صنعت خانوادگي و كارگاهي تقسيم مي شود.

صنايع دستي خانوادگي مثل شال و پته و ترمه است كه به غير از پته دوزي مابقي از رونق افتاده است .

صنايع دستي كارگاهي نيز شامل قاليبافي ، جاجيم ،گليم و خورجين بافي است.

 

پته دوزي: پته نوعي سوزندوزي ايراني است كه از دوخت ريسهاي پشمي رنگين بر روي شال زمينه يا شال در طرحهاي زيبايي چون بوته، سرو و ترنج پديد مي آيد و منظره اي بديع از گل و بوته هاي رنگين را كه حاصل تلاش دختران و زنان زحمتكش كرماني است جلوه گر مي كند .

پته به طور انحصاري در كرمان تهيه مي شود و دوخت آن در تمام شهرستانها و روستاههاي اطراف استان به ويژه كرمان و سيرجان و رفسنجان رايج است . طرحهای زيبای آن كار طراحان ماهر است . اين طرح هاو نقشه ها كار طراحان ماهر است . اين طرح ها و نقشه ها ريشه در تمدن و فرهنگ ايراني دارند.

 

ادامه نوشته

Rug

From Wikipedia, the free encyclopedia

RUG or rug may refer to and or be a part of:

carpet

carpet is a textile floor covering consisting of an upper layer
 of "pile" attached to a backing. The pile is generally either made 
from wool or a manmade fibre such as polypropylenenylon or 
polyester and usually consists of twisted tufts which are often 
heat-treated to maintain their structure

Inlay

Inlay

From Wikipedia, the free encyclopedia

For other uses, see Inlay (disambiguation).

Bronze inlaid with silver: ceremonial flask, China, from the Warring

 States period, 3rd century BCE.

Inlay is a decorative technique of inserting pieces of contrasting, often

coloured materials into depressions in a base object to form patterns

 or pictures that normally are flush with the matrix.[1] In a wood matrix,

 

ادامه نوشته

Marquetry

Marquetry (also spelled as marqueterie) is the art and craft of applying pieces of veneer to a structure to form decorative patterns, designs or pictures. The technique may be applied to case furniture or even seat furniture, to decorative small objects with smooth, veneerable surfaces or to freestanding pictorial panels appreciated in their own right. Parquetry is very similar in technique to marquetry: in the former the pieces of veneer are of simple repeating geometric shapes, forming tiling patterns such as would cover a floor (parquet), or forming basketweave or brickwork patterns, trelliswork and the like.

Marquetry (and parquetry too) differs from the more ancient craft of inlay, or intarsia, in which a solid body of one material is cut out to receive sections of another to form the surface pattern.

The word derives from a Middle French word meaning "inlaid work".

برک بافی یکی از صنایع دستی خراسان

بافته ها بخش مهمی از صنایع دستی ایران هستند. بافته هایی که گاهی با ساده ترین ابزارهای ممکن و پیش پا افتاده ترین مواد اولیه تهیه می شوند و جزو ارزشمندترین صنایع دستی ایران قرار می گیرند. روز جهانی صنایع دستی بهانه خوبی است تا مروری بر گوشه ای از دنیای بافته های سنتی ایران داشته باشیم.

بَرَک یک نوع پارچه نرم و چسبان و ضخیم است که از پشم شتر یا کرک بز بافته می شود. این پارچه که یکی از صنایع دستی خراسان محسوب می شود، بیشتر برای دوخت جامه های زمستانی مورد استفاده قرار می گیرد. برک در عین لطافت از استحکام خاصی برخوردار است و به همین دلیل بیشتر کت و قبایی می شود بر دوش مردان خراسانی. جالب است بدانید که به اعتقاد قدیمی های خراسان، گرمای پارچه‌های بسیار ضخیم و نرم برک، دردهای عضلانی را کاهش می‌دهد و برای دردهای مفاصل هم التیام‌بخش است. در قدیم، بیشتر درویشان بودند که از برک قبا و کلاه می‌ساختند و بعدها با بهبود کیفیت آن، پادشاهان و فرمانروایان هم قبا و جبه جنس برک به‌تن می‌کردند.

ادوارد پولاک جهانگرد، این پارچه را فاستونی ایرانی معرفی می کند و در سفرنامه خود می نویسد: «برک پارچه‌ای نرم و چسبان است که از کرک لطیف شتر بافته می‌شود و در ایران جای فاستونی را گرفته‌است.»

برک به طور معمول خودرنگ است و در رنگ‌های قهوه‌ای، سیاه، سفیده، شیری و شکری و خاکستری تولید می‌شود و نواحی بجستان، گناباد، فردوس و بشرویه در خراسان اصلی ترین تولید کنندگان آن هستند. این پارچه در کل بسیار ارزان به‌نظر می‌رسد اما نوع اعلایی از آن وجود دارد که به آن شمشیرک می‌گویند لطیف تر و زیباتر است. برای تهیه شمشیرک، پارچه درشت برک را برای مدتی در مغز گوسفند و آب ولرم می‌گذارند و با گز روی آن می‌کشند و با استخوان به آن می‌زند، موهای اضافه از آن خارج می‌شود و آن‌گاه پارچه‌ای نرم و گرم، به‌دست می‌آید.

تیمور لنگ در سرگذشتی که به قلم خود نوشته‌است در باره شهر بشرویه خراسان و پاچه برک می‌نویسد: «چند روز بعد نزدیک شهر «بشرویه» رسیدم... سکنه شهر که در سر راهم ایستاده بودند توبره‌ای داشتند و چیزی از آن بیرون می‌آوردند و آن را به دو قسمت تقسیم می‌کردند. یکی را در جیب چپ می‌گذاشتند و دیگری را در جیب راست. بعدا فهمیدم آن‌ها در توبره خود پشم بز نگه می‌دارند و آنها موی بز را از کرک جدا می‌کنند و تا از کرک «برک» ببافند و از موی بز جاجیم و گلیم ببافند. برک از پارچه‌های پشمین چین هم لطیف‌تر بود و من پارچه‌ای به آن لطافت در عمرم ندیده بودم. در بازدید از یکی از کارگاه‌های نساجی خواستم به تمام کارگران آن نفری یک سکه هدیه دهم اما آن‌ها نپذیرفتند.»

اما ادوارد پولاک جهانگرد، این پارچه را فاستونی ایرانی معرفی می کند و در سفرنامه خود می نویسد: «برک پارچه‌ای نرم و چسبان است که از کرک لطیف شتر بافته می‌شود و در ایران جای فاستونی را گرفته‌است. برای تهیه این پارچه، کرک بز را پس از کمان زدن و نوار کردن با چرخ می‌ریسند و آن را تبدیل به نخ می‌کند و در دستگاه تن‌بافی آن را به پارچه برک تبدیل می‌کند.»

منبع:mehrdadb54.mihanblog.com